• 24 Nëntor 2025 20:40

Kundërpropozimi evropian i planit të paqes prej 28 pikash të SHBA-ve

Nën 24, 2025
US Secretary of State Marco Rubio (R) and Ukraine's Presidential Office Chief of staff Andriy Yermak hold a press conference following their closed-door talks on a US plan to end the war in Ukraine at the US Mission in Geneva, on November 23, 2025. US Secretary of State Marco Rubio arrived in Geneva on November 23, 2025 morning for discussions on a US plan to end the Ukraine war, after Washington signalled room for negotiation on the controversial proposal. Ukrainian, European and Canadian officials were also gathering in the Swiss city. (Photo by Fabrice COFFRINI / AFP)

Pas një drafti të parë, udhëheqësit evropianë të mbledhur në Gjenevë kanë paraqitur një hipotezë ndërmjetësimi, duke propozuar disa ndryshime në planin e paqes të hartuar nga SHBA-të.

Evropianët kërkojnë të eliminohen referencat për moszgjerimin e NATO-s (pikat 3 dhe 7) dhe të rritet kufiri i trupave të Kievit në 800 mijë.

Angazhimi për të mos pasur ushtarë aleatë në Ukrainë është i vlefshëm vetëm “në kohë paqeje” (8). Ekziston një referencë më e qartë (10) për një mekanizëm mbrojtës, i ngjashëm me nenin 5 të NATO-s: në rast të një sulmi rus, do të aktivizohet një “përgjigje ushtarake”.

Sanksionet kundër Moskës do të hiqen gradualisht (13). Rindërtimi do të paguhet nga rusët dhe deri atëherë asetet e ngrira do të mbeten të bllokuara (14).

Ukraina angazhohet të mos përpiqet të rimarrë me forcë territoret e kontrolluara nga Rusia, por nuk do të lëshojë më (pika 21) dhe do të mbajë zgjedhje “sa më shpejt të jetë e mundur”, në vend që të jetë brenda 100 ditëve (pika 25). Asnjë amnisti për krimet e luftës (pika 26), por angazhime për viktimat.

Ja plani i plotë:

1. Sovraniteti

Sovraniteti i Ukrainës do të konfirmohet.

2. Marrëveshje gjithëpërfshirëse

Do të ketë një marrëveshje gjithëpërfshirëse mossulmimi midis Rusisë, Ukrainës dhe NATO-s. Të gjitha paqartësitë e 30 viteve të fundit do të zgjidhen.

3. Zgjerimi i NATO-s

(Kjo pikë është fshirë nga teksti përfundimtar. Një draft thoshte: “Pritet që Rusia të mos pushtojë fqinjët e saj dhe se NATO nuk do të zgjerohet më tej”).

4. Dialogu

Pas nënshkrimit të një marrëveshjeje paqeje, do të zhvillohet një dialog midis Rusisë dhe NATO-s për të adresuar të gjitha çështjet e sigurisë, për të krijuar një mjedis deeskalimi për të siguruar sigurinë globale dhe për të rritur mundësitë për lidhshmëri dhe zhvillim ekonomik në të ardhmen.

5. Garancitë

Ukraina do të marrë garanci të forta sigurie.

6. Ushtria

Madhësia e ushtrisë ukrainase do të kufizohet në 800,000 ushtarë në kohë paqeje.

7. Anëtarësimi

Anëtarësimi i Ukrainës në NATO varet nga konsensusi i anëtarëve të saj, i cili aktualisht nuk ekziston.

8. Trupat aleate

NATO zotohet të mos stacionojë përgjithmonë trupa në Ukrainë gjatë kohës së paqes.

9. Avionë luftarakë në Poloni

Avionët luftarakë të NATO-s do të stacionohen në Poloni.

10. Në rast të sulmeve të reja

Do të aktivizohet një mekanizëm i ngjashëm me Nenin 5 të NATO-s:

a. SHBA-të do të marrin kompensim për garancinë.

b. Nëse Ukraina pushton Rusinë, ajo humbet garancinë.

c. Nëse Rusia pushton Ukrainën, përveç një përgjigjeje të fuqishme dhe të koordinuar ushtarake, të gjitha sanksionet globale do të rivendosen dhe çdo njohje ose përfitim sipas marrëveshjes do të revokohet.

11. Pranimi në BE

Ukraina është e kualifikuar për anëtarësim në BE dhe do të marrë akses preferencial në tregun evropian gjatë procesit të vlerësimit.

12. Rindërtimi

Paketë gjithëpërfshirëse rindërtimi për Ukrainën, duke përfshirë:

a. Krijimin e një fondi zhvillimi ukrainas për të investuar në industri me rritje të lartë si teknologjia, qendrat e të dhënave dhe inteligjenca artificiale.

b. Bashkëpunimin me SHBA-në për të restauruar dhe modernizuar infrastrukturën e gazit.

c. Përpjekje të përbashkëta për të rehabilituar zonat e prekura nga lufta.

d. Zhvillimin e infrastrukturës.

e. Nxjerrjen e mineraleve dhe burimeve natyrore.

f. Paketë të posaçme financiare të menaxhuar nga Banka Botërore për të përshpejtuar këto përpjekje.

13. Sanksionet

Riintegrimi gradual i Rusisë në ekonominë globale me lëshime mbi sanksionet dhe marrëveshjet ekonomike midis SHBA-së dhe Rusisë, duke përfshirë kthimin e Rusisë në G8.

14. Rindërtimi dhe asetet

Rindërtimi i plotë dhe kompensimi financiar për Ukrainën, duke përfshirë përdorimin e aseteve sovrane ruse të ngrira derisa të merret kompensimi.

15. Task Forca

Krijimi i një Task Force me SHBA-në, Ukrainën, Rusinë dhe Evropën për të siguruar zbatimin e marrëveshjes.

16. Politika e mos-agresionit

Rusia duhet të miratojë një politikë mos-agresioni ndaj Evropës dhe Ukrainës.

17. Mos-përhapja

SHBA-të dhe Rusia do të zgjasin traktatet e mos-përhapjes bërthamore.

18. Armët bërthamore

Ukraina do të mbetet një shtet jo-bërthamor sipas NPT-së.

19. Zaporizhia

Centrali bërthamor i Zaporizhias do të rifillojë nën mbikëqyrjen e IAEA-s, me energji të ndarë në mënyrë të barabartë midis Rusisë dhe Ukrainës.

20. Toleranca

Ukraina do të miratojë rregullat e BE-së mbi tolerancën fetare dhe mbrojtjen e pakicave gjuhësore.

21. Territoret

Ukraina zotohet të mos i rimarrë territoret e pushtuara me mjete ushtarake; do të fillojnë negociatat për shkëmbime territoriale.

22. Shkeljet

Sapo të finalizohen marrëveshjet territoriale, as Rusia dhe as Ukraina nuk do t’i modifikojnë këto marrëveshje me forcë, me garanci sigurie të detyrueshme.

23. Lumi Dnipro

Rusia nuk do të pengojë përdorimin komercial të lumit Dnipro nga Ukraina dhe dërgesat e grurit në Detin e Zi do të garantohen.

24. Çështjet humanitare

Komitetet humanitare do të zgjidhin çështjet e pazgjidhura:

a. Shkëmbimi i të gjithë të burgosurve dhe mbetet në bazë të parimit “të gjithë për të gjithë”.

b. Kthimi i të gjithë të paraburgosurve civilë dhe pengjeve, përfshirë fëmijët.

c. Programi i ribashkimit familjar.

d. Masat për të ndihmuar viktimat e konfliktit.

25. Zgjedhjet

Ukraina do të mbajë zgjedhje sa më shpejt të jetë e mundur pas marrëveshjes së paqes.

26. Asnjë amnisti

Dispozita për të adresuar vuajtjet e viktimave të konfliktit.

27. Marrëveshje detyruese

Kjo marrëveshje do të jetë ligjërisht detyruese, me një Këshill Paqeje të kryesuar nga Donald J. Trump që do të monitorojë zbatimin e saj dhe do të ndëshkojë shkeljet.

28. Armëpushimi

Menjëherë pas marrëveshjes, do të hyjë në fuqi një armëpushim, me tërheqje në pikat e dakorduara nën mbikëqyrjen e SHBA-ve.