Tensionet e Berlinit me Parisin mbi programin kryesor të aeroplanëve luftarakë prej 100 miliardë eurosh të Evropës po e shtyjnë Gjermaninë të shqyrtojë se si ta zëvendësojë Francën me Suedinë apo edhe Mbretërinë e Bashkuar, nëse nuk arrihet një marrëveshje deri në fund të vitit.

I lansuar në vitin 2017, Sistemi i Ajrit të Luftimit të Ardhshëm (FCAS) është projektuar për të zëvendësuar Rafale dhe Eurofighter Typhoon deri në vitin 2040.

---

Fërkimet rreth FCAS – një program i përbashkët midis Francës, Gjermanisë dhe Spanjës – nuk janë asgjë e re, por shkalla e zhgënjimit në Berlin sinjalizon një pikë rreziku për të ardhmen e aeroplanit luftarak, pikërisht ndërsa Evropa po përpiqet të forcojë mbrojtjen e saj për t’u përballur me kërcënimin në rritje nga Rusia.

Sipas dy personave të njohur me diskutimet, ministria gjermane e mbrojtjes ngriti çështjen e FCAS në bisedimet javën e kaluar me Airbus, e cila është përgjegjëse për pjesën e Gjermanisë në zhvillimin dhe ndërtimin e aeroplanit.

Bisedat nxorën në pah pakënaqësinë e Berlinit me atë që zyrtarët e shohin si një shtytje nga industria franceze për një rol të madh në program.

Ky qëndrim i ka shtyrë gjermanët të peshojnë mundësitë rezervë, duke përfshirë edhe ecjen përpara pa Francën, shkruan Politico.

Kompanisë iu tha se qeveria gjermane po shqyrton mundësinë e një bashkëpunimi më të ngushtë me Suedinë ose Mbretërinë e Bashkuar – ose të veprojë vetëm me Spanjën.

Zyrtarët e forcave ajrore gjermane informuan gjithashtu ligjvënësit e Bundestagut më herët këtë javë, tha një zyrtar në legjislaturë.

“Në një moment parlamenti gjerman]do të duhet të thotë ose na duhet ky aeroplan ose jo”, tha ligjvënësi socialdemokrat Andreas Schwarz për POLITICO, duke paralajmëruar se prodhimi as nuk ka filluar dhe “shumë probleme të paparashikuara” ka të ngjarë të lindin ende.

Bëhet e ditur se në korrik, Parisi dhe Berlini ranë dakord se do të përpiqeshin të zgjidhnin problemet në vjeshtë dhe deri në fund të vitit të vendosnin nëse do ta zhvendosnin FCAS në Fazën 2, ku kompanitë do të duhet të dilnin me një aeroplan demonstrues.

Hapja e projektit për partnerë të rinj do të ishte një ndryshim rrënjësor.

Mbretëria e Bashkuar po udhëheq Programin Global të Ajrit Luftarak rival përmes BAE Systems, duke i dhënë asaj një bazë të fortë industriale në dizajnin e fshehtë dhe integrimin e sistemit.

Se si do të ishte e mundur që BAE të punonte në dy projekte konkurruese pa konflikt interesi është e paqartë.

Zyrtarët gjermanë po e ndjekin nga afër pozicionin e Lecornut.

Nëse ai e përdor ndikimin e tij të ri për të nxitur kompromis me Airbus, FCAS mund të përparojë në fazën e saj të ardhshme.

Por nëse ai mbështet linjën e ashpër të Dassaultit për ndarjen e punës dhe lidershipit, opsionet rezervë të Berlinit me Mbretërinë e Bashkuar dhe Suedinë – ose edhe një program solo – mund të fitojnë terren.