Deklarata e bërë të premten nga “Integrated Food Security Phase Classification” (IPC) për urinë e përhapur në Gaza duhet të shënojë një pikë kthese në këtë luftë. IPC, e cila përfaqëson një studim të kujdesshëm të të dhënave në dispozicion, njihet si standardi ndërkombëtar më i lartë në krizën ushqimore.

E kritikuar prej kohësh nga organizatat humanitare në emergjenca të tjera për kujdesin e tepërt, deklarata e IPC-së për Nivelin 5 të urisë “uri katastrofike” në Gaza është një moment i rëndësishëm. Uria, sipas kritereve të rrepta të IPC-së, kërkon kalimin e tre pragjeve kritike: mungesë ekstreme ushqimi, kequshqyerje e theksuar dhe vdekje të shkaktuara nga uria, të gjitha këto tashmë të dukshme në Gaza.

“The Guardian” shkruan se një e katërta e të gjithë palestinezëve në Gaza po vdesin nga uria, më shumë se 500 mijë njerëz dhe pritet që ky numër të rritet mbi 640 mijë brenda gjashtë javësh.

Një tregues i përpikmërisë së IPC-së është fakti që, pavarësisht dyshimit të fortë për praninë e kushteve të urisë në veriun e largët të Gazës, ajo nuk ka shpallur urinë atje për shkak të mungesës së të dhënave të besueshme në dispozicion.

Patjetër, Izraeli e ka akuzuar IPC-në për manipulim nga ana e Hamasit dhe pretendon se po siguron sasi të mjaftueshme ushqimi për Gazën.

Por kjo gënjeshtër sfidohet jo vetëm nga vendimi i IPC-së, por edhe nga grumbullimi i të gjitha provave të disponueshme që vijnë nga Gaza. Agjencitë e ndihmës, të mëdha dhe të vogla (përfshirë klinikat e “Médecins Sans Frontières”) kanë mbledhur të dhënt e tyre mbi përhapjen në rritje të kequshqyerjes së theksuar. Mjekët palestinezë, gazetarë dhe qytetarë të thjeshtë kanë rrëfyer për ditë të tëra pa ushqim, humbje dramatike në peshë dhe lodhje të madhe.

Ata më të pambrojturit, të vegjlit, të moshuarit dhe personat me sëmundje të mëparshme kanë filluar të vdesin, ashtu siç pritej në një situatë urie.

Përgjigja e Izraelit nuk ka qenë humanitare. Përfaqësuesit dhe zëdhënësit e tij kanë tentuar të minimizojnë vdekjet, duke pretenduar se ata që vdisnin, vdisnin për shkaqe të tjera.

Duke penguar mediat e huaja të hyjnë në Gaza për të raportuar në mënyrë të pavarur, Izraeli ka sjellë në vend “influencer”-a simpatikë të rrjeteve sociale për të përforcuar mohimet e tij: se faji është i Hamasit ose i OKB-së, organizatës kryesore të ndihmave për palestinezët, Unrwa, të cilës Izraeli i ka ndaluar veprimtarinë brenda territorit të tij.

Siç u ankuan agjencitë e ndihmës në një letër të përbashkët më parë këtë muaj duke akuzuar Izraelin për “shfrytëzimin” e ndihmave, rregullat e reja të Izraelit kanë penguar aftësinë e tyre për të vepruar.

Lejet për kiarvanët e ndihmave ose nuk vijnë, ose janë të parregullta ose të pamjaftueshme. Në vend të kësaj, Izraeli ka treguar se mbështetet në Fondacionin Humanitar Privat të Gazës, ku në disa pika, qindra persona janë masakruar nga zjarri izraelit.

Më e rëndë është se shpërthimi i plotë i urisë, siç përshkruhet nga IPC dhe agjencitë e OKB-së, ishte plotësisht i parandalueshëm.

Në mes të paralajmërimeve në rritje gjatë javëve dhe muajve të fundit mbi rrezikun ushqimor në Gaza, Izraeli mund të kishte ndryshuar politikën në çdo moment për të lejuar ndihmën e mjaftueshme dhe për të krijuar një mekanizëm të besueshëm për shpërndarjen e sigurt dhe në kohë. Si forcë ushtarake që kontrollon 75% të territorit të Gazës, ai ka pasur përgjegjësi ligjore ndërkombëtare gjatë gjithë kësaj periudhe për të siguruar këtë shpërndarje.

Organizata për Ushqimin dhe Bujqësinë, UNICEF, Programi Botëror i Ushqimit dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë të premten, ato kanë “theksuar në mënyrë kolektive dhe të vazhdueshme nevojën urgjente për një përgjigje humanitare të menjëhershme dhe në shkallë të gjerë, duke marrë parasysh vdekjet në rritje nga uria, kequshqyerjen e theksuar dhe rënien drastike të konsumit të ushqimit.”

Sekretari i përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, ka qenë gjithashtu i qartë. Uria në Gaza është “një katastrofë e shkaktuar nga njeriu, një akt moral dhe një dështim i humanizmit,” tha ai, duke bërë thirrje për armëpushim të menjëhershëm, lirimin e të gjitha pengjeve që mbahen nga Hamasi dhe akses të pakufizuar humanitar.

“Njerëzit po vdesin nga uria. Fëmijët po vdesin. Dhe ata që kanë detyrën të veprojnë po dështojnë. Nuk mund të lejojmë që kjo situatë të vazhdojë pa ndëshkim.”

Në vend që të pranojë armëpushimin dhe të lejojë një reagim emergjent të duhur, Izraeli po kërcënon me një ofensivë të re masive pikërisht aty ku uria është më e përqendruar, në qytetin e Gazës, që do të detyrojë përsëri deri në 1 milion palestinezë të zhvendosen, të lodhur, të uritur dhe të dëshpëruar, pa ndonjë dëshmi që Izraeli ka bërë përgatitje të rëndësishme për të përballuar këtë lëvizje masive.

Siç tha David Miliband, presidenti dhe drejtori i përgjithshëm i Komitetit Ndërkombëtar të Shpëtimit: “Konfirmimi i IPC-së që të gjitha pragjet e urisë janë tejkaluar në qytetin e Gazës është një akt i rëndë që dënon dështimin për të mbrojtur civilët dhe për të respektuar ligjin humanitar”. Shenjat paralajmëruese kanë qenë të ndezura për muaj me radhë. IRC dhe të tjerë kanë kërkuar vazhdimisht veprime urgjente.

“Gjetjet e IPC-së duhet të jenë një thirrje zgjuese për komunitetin ndërkombëtar. Pa akses humanitar të menjëhershëm dhe pa armëpushim, më shumë jetë do të humbasin nga uria dhe sëmundjet. Kjo nuk është një katastrofë natyrore, është një katastrofë e shkaktuar nga njeriu, që po ndodh para syve të botës dhe që mund të parandalohet plotësisht.”

Implikimi është bërë i qartë nga agjencia e OKB-së për të drejtat e njeriut: se uria është rezultat direkt i veprimeve të Izraelit dhe për këtë arsye mund të përbëjë një krim lufte.