Qyteti më i madh dhe më i populluar i Rripit të Gazës, i cili është shndërruar sërish në vijë të frontit, ka mbajtur edhe emrin “Ghazzat Hashem”, në nder të Hashimit – gjyshit të dytë të profetit Muhamed – i cili, sipas traditës islame, është i varrosur pikërisht aty.

Para luftës së tetorit 2023, Gaza City kishte një popullsi prej rreth 750 mijë banorësh në një sipërfaqe prej 45 kilometrash katrorë – afërsisht 9.983 banorë për kilometër katror, më shumë se Milano (7.843) dhe shumë më tepër se Roma (2.200). Gjatë armëpushimit të janarit, rreth 800 mijë banorë u kthyen në atë që kishte mbetur nga qyteti: ndërtesa të shembura, spitale të rrënuara, tendë refugjatësh dhe rrugë të shkreta.

Qyteti ishte – apo më mirë, ishte – i ndarë në 14 lagje, me një këshill bashkiak prej po aq anëtarësh, pothuajse të gjithë të lidhur me Hamasin.

Përveç Qytetit të Vjetër, lagjet më të njohura janë: Shejayia, Tuffah, Rimal, Zeitoun, Judeide, Turukman, Sabra, Daraj, Nasser, Sheikh Radwan, Tel al-Hawa, Sheikh Ijlin.

Rimal njihej si zona më e pasur e qytetit. Ishte aty ku ndodheshin zyrat e OJQ-ve ndërkombëtare, hotelet më luksoze, dyqanet dhe spitali më i madh i enklavës, Al Shifa. Sot, kjo zonë është thuajse e shkatërruar plotësisht.

Në lindje ndodhet Shejayia, një lagje e bombarduar edhe në vitin 2014, ndërsa në breg të detit ndodhet kampi i refugjatëve Al-Shati. Aty ndodhej edhe i vetmi port detar i Gazës.

Ekonomia e qytetit, tashmë e shkatërruar, dikur mbështetej në industri të vogla, punishte artizanale për tekstile, qeramikë dhe mobilje, si dhe bujqësi – me kultivim të luleshtrydheve, agrumeve dhe ullinjve. Por për dekada, ajo është dobësuar nga konflikte të vazhdueshme dhe një bllokadë e rreptë izraelite.

Izraeli kontrollon pothuajse tërësisht furnizimin me ujë dhe energji elektrike, e cila mungon për disa orë çdo ditë.

Një popullsi e re dhe e edukuar, por pa të ardhme

Më shumë se 70% e popullsisë së Gaza City është nën 25 vjeç. Pavarësisht nivelit të lartë të arsimimit – në qytet ka katër universitete – papunësia është në nivel alarmant: 40%.

Shkollat dhe spitalet administrohen pothuajse tërësisht nga organizatat humanitare ndërkombëtare.

Gaza City, një qytet i lashtë mes civilizimeve

E vendosur në veri të Rripit të Gazës, vetëm 70 kilometra nga Tel Avivi, Gaza City është një nga qytetet më të lashta të botës. E themeluar që në vitin 1500 para Krishtit, ajo qëndron mbi një kodër të vogël që zgjatet deri në det.

Nëpër shekuj, aty kanë kaluar shumë civilizime: filistenjtë, egjiptianët, asirianët, persët, romakët, bizantinët dhe osmanët.

Bombardimet e fundit kanë shkatërruar monumente historike dhe vende me rëndësi kulturore dhe fetare, përfshirë edhe xhaminë Sayyed Hashim, ku, sipas traditës, prehet gjyshi i profetit Muhamed.

Qyteti që rikthehet gjithmonë në luftë

Nuk është hera e parë që Gaza City shndërrohet në një zonë lufte. Vetëm disa javë pas sulmit të Hamasit më 7 tetor 2023, ushtria izraelite nisi operacione tokësore të gjera, duke shkatërruar lagje të tëra dhe infrastrukturë jetike.

Por armëpushimi i janarit kishte sjellë shpresë për banorët që u kthyen në qytetin e tyre të rrënuar. Sot, ata përballen sërish me një evakuim tjetër, në përpjekje për të shpëtuar jetën nga një ofensivë e re izraelite që mund të kthejë Gaza City në rrënoja përfundimtare