Emri i tij është B-21 Raider dhe është bombarduesi i parë strategjik i projektuar nga e para, prej Shteteve të Bashkuara në më shumë se 30 vjet. I ndërtuar nga Northrop Grumman për të zëvendësuar (ose mbështetur) B-2 Spirit, tashmë legjendar (i bërë i famshëm nga misioni iranian kundër bazës Fordow), Raider shënon një epokë të re në luftën ajrore: më i lirë, më i padukshëm, më i gjithanshëm.

Por mbi të gjitha, premton të ndryshojë jetën e pilotëve, duke filluar me rehatinë dhe banueshmërinë në bord. Një trashëgimi që nuk është aspak e lakmueshme, nëse merrni parasysh se në bordin e B-2 Spirit – paraardhësi i Raider – pilotët përballeshin me misione 40-orëshe në kushte në kufirin e qëndrueshmërisë, midis erërave të ndenjura dhe tualeteve të improvizuara.

I prezantuar zyrtarisht në vitin 2022 dhe i destinuar të hyjë në shërbim aktiv midis viteve 2026 dhe 2027, B-21 është projektuar për të mbijetuar në hapësirën ajrore më armiqësore në botë, duke hyrë dhe dalë nga radari armik si një fantazmë. Por kjo nuk është e gjitha, pasi sipas thashethemeve të konfirmuara nga zyrtarët e USAF, do të jetë gjithashtu më i jetueshëm për ekuipazhet, pas viteve të misioneve të tmerrshme në shtretër kampi dhe tualete fushore.

B-21 është avioni i parë i projektuar për t’u përditësuar si një telefon inteligjent. Inxhinierët flasin për një “bombardues dixhital”, të aftë të marrë përditësime softuerike për misione, armatime ose konfigurime të reja. Një hap i qartë përpara krahasuar me B-2, i modifikuar vazhdimisht “me dorë” për të mbetur konkurrues.

Nëse B-2 ishte një xhevahir fluturimi, por një ferr për ekuipazhin, B-21 premton një rritje të cilësisë edhe për pilotët e tij. Pas dekadash fluturimesh 40-orëshe në vende të pakëndshme, me ushqime kimike dhe “kova” për nevojat e tyre, Raider do të ofrojë një tualet të integruar, hapësirë të veçantë për pushim me shtretër kampingu të fiksuar ose mikrokabina.

Po ashtu kabina do të ketë kondicionim dhe presion të përparuar të ajrit, më të qetë dhe më të tolerueshëm.

Bombarduesi i ri po ashtu ka më pak butona, më shumë ekrane me prekje dhe automatizim. Nuk është ende një klasë biznesi, por po i afrohet konceptit të një kabine avioni të projektuar për njerëzit dhe jo vetëm për misione.

Një kabinë e projektuar (më në fund) për ata që jetojnë në të

Edhe pse më kompakt se paraardhësi i tij, B-21 Raider mund të ofrojë një banueshmëri më të mirë falë një menaxhimi të optimizuar të hapësirës. B-2 Spirit, megjithëse i konceptuar për fluturime ndërkontinentale mbi 40 orë, nuk ishte projektuar me një fokus të vërtetë në ergonomi, pasi tualeti ishte një kovë kimike e rregulluar në një mënyrë të nxituar, pushimi bëhej në shtretër kampingu pas sediljeve dhe zhurma në kabinë ishte konstante.

Me B-21 filozofia ndryshon, pasi nuk bëhet fjalë për ofrimin e më shumë hapësire, por për përdorimin e saj më të mirë. Inxhinierët e kanë vendosur pilotin në qendër të projektit, me një kabinë më racionale, ndërfaqe dixhitale të pastra, kontroll efikas të klimës dhe sipas thashethemeve një tualet të integruar dhe një zonë të veçantë pushimi.

Raider lindi në një epokë në të cilën lufta zhvillohet gjithashtu me qartësi mendore dhe rezistencë fizik  dhe një kabinë e projektuar për të zvogëluar lodhjen dhe stresin bëhet një pjesë integrale e efektivitetit të tij operacional.

Jo vetëm luftë: edhe një simbol i supremacisë

B-21 nuk është thjesht një ushtrim stili. Ai është projektuar për një botë shumëpolaritet dhe me tension të lartë, ku parandalimi bërthamor është përsëri qendror.

Raider do të jetë në gjendje të mbajë bomba bërthamore (B61-12, B83, kokat bërthamore të së ardhmes), raketa konvencionale hipersonike, armë autonome ose me telekomandë si dhe aftësinë për të bashkëpunuar me dronë dhe asete pa pilot.

Pentagoni synon të ketë të paktën 100 njësi operative, dhe njësitë e para janë tashmë në testime të avancuara në Bazën Ajrore Edwards, Kaliforni. Qëllimi është që të kemi një avion të aftë të depërtojë thellë në Kinë, Rusi ose Iran pa u zbuluar, dhe të godasë me saktësi kirurgjikale.

B-21 është gjithashtu një sinjal, pasi Shtetet e Bashkuara nuk kanë ndërmend të humbasin dominimin e tyre në qiell. Në një kohë kur Kina dhe Rusia po shumëfishojnë investimet e tyre në raketa anti-akses (A2/AD), një bombardues i padukshëm i gjeneratës së re është një mesazh i drejtpërdrejtë: Uashingtoni mund të godasë kudo, në çdo kohë – dhe pa u parë.

Pse quhet “Raider”?

Emri i plotë është B-21 Raider dhe nuk është zgjedhur rastësisht. Është një homazh i drejtpërdrejtë për Doolittle Raiders, njësia e USAAF që në vitin 1942 kreu bombardimin e famshëm të Tokios, përgjigja e parë amerikane pas Pearl Harbor. Një mision simbolik: i pamundur në letër, i arritur falë guximit, planifikimit dhe teknologjisë inovative (lançimi i bombarduesve të mesëm nga transportuesit e avionëve). Mesazhi është i qartë: si atëherë, edhe sot Shtetet e Bashkuara duan të depërtojnë në zemër të territorit armik, të godasin pa paralajmërim dhe të rivendosin superioritetin.

Ku do të jetë baza e B-21?

Sipas burimeve zyrtare të Forcave Ajrore Amerikane, B-21 Raider fillimisht do të vendoset në pesë baza strategjike, ku kryesorja do të jetë në:

•        Ellsworth AFB, Dakota e Jugut (njësi kryesore stërvitore)

•        Whiteman AFB, Missouri (më parë shtëpia e B-2 Spirit)

•        Dyess AFB, Teksas

Plus dy baza rezervë ose me rotacion në Komandën e Paqësorit dhe Atlantikut, të cilat nuk janë zbuluar ende. Kjo vendosje do të lejojë mbulim të vazhdueshëm global, rotacion të shpejtë dhe dobësi të reduktuar ndaj sulmeve parandaluese.

Testet dhe statusi aktual i programit

Prototipi i parë i B-21 bëri fluturimin e tij të parë më 10 nëntor 2023, nga Baza Ajrore Palmdale, Kaliforni. Testi u quajt “një sukses i plotë” nga Pentagoni, megjithëse shumë detaje mbeten të klasifikuara.

Aktualisht  6 prototipa janë në ndërtim e sipër ose në testim, ndërsa grupi i parë operativ do të jetë gati për përdorim midis viteve 2026 dhe 2027. Programi tashmë e ka tejkaluar buxhetin dhe objektivat e zhvillimit të GAO-s.

Një element qendror është modulariteti i softuerit, pasi B-21 mund të evoluojë me kalimin e kohës pa u çmontuar. Një avantazh vendimtar ndaj bombarduesve të mëparshëm, i përditësuar me ndërhyrje të gjata dhe të kushtueshme.