Në një veprim shumë të pazakontë dhe historik, Udhëheqësi Suprem i Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, thuhet se ka emëruar tre klerikë të lartë shiitë si pasardhës të mundshëm në rast se ai vritet në konfliktin me Izraelin.

Sipas tre zyrtarëve iranianë që kanë dijeni për planet dhe të cituar nga New York Times, vendimi i është komunikuar Asamblesë së Ekspertëve, organit institucional përgjegjës për zgjedhjen e një udhëheqësi të ri suprem.

Veprimi i Khameneit po interpretohet si një përpjekje për të siguruar vazhdimësinë e Republikës Islamike në rast të humbjes së udhëheqjes supreme, pasi frika nga një vrasje e synuar e tij ose e zyrtarëve të tjerë të lartë është intensifikuar pas sulmit të papritur izraelit.

Procesi i zgjedhjes së një udhëheqësi suprem në Iran, në rrethana normale, është i gjatë dhe i ndërlikuar, me raunde të shumta konsultimesh midis klerikëve të fuqishëm. Megjithatë, këtë herë, Khamenei thuhet se ka urdhëruar një vendim të shpejtë dhe të menjëhershëm në mënyrë që të shmanget një boshllëk politik. Kjo është hera e parë që nga themelimi i Republikës Islamike që ka pasur një udhëzim të tillë parandalues nga një udhëheqës suprem në detyrë.

Është karakteristike që lista e Khameneit nuk përfshin djalin e tij, Mojtaba Khamenei, i cili ishte diskutuar në të kaluarën si një pasardhës i mundshëm.

Të njëjtat burime theksojnë se përzgjedhja e tre kandidatëve u bë me kriterin e vetëm të stabilitetit të shtetit dhe mbijetesës së institucionit të Veliyati Fakih, zyrës më të lartë të sistemit teokratik të Iranit. Khamenei, i cili e ka udhëhequr vendin për 35 vjet, mban kontroll të plotë mbi ushtrinë, gjyqësorin, qeverinë dhe legjislaturën.

Siç komentoi Profesori i Marrëdhënieve Ndërkombëtare Vali Nasr, “fakti që emrat e kandidatëve u dhanë gjatë jetës së udhëheqësit dhe në mes të luftës, tregon se situata është kritike, por edhe pjekurinë institucionale të një regjimi që dëshiron të ruajë kontrollin me çdo kusht”.

Edhe pse emrat e tre klerikëve nuk janë publikuar zyrtarisht, njoftimi brenda sistemit iranian ka aktivizuar tashmë mekanizmat e tranzicionit dhe planifikimin e nevojshëm institucional, në rast të humbjes së Khameneit.

Ky zhvillim vjen në një mjedis tensioni dhe paqëndrueshmërie ekstreme, me konfliktin me Izraelin në kulmin e tij, Teheranin që merr sulme të vazhdueshme dhe Iranin tani të shqetësuar hapur për përfshirjen e mundshme të SHBA-së, e cila ka fuqinë ushtarake për të goditur objekte nëntokësore si Fordow.

Khamenei tashmë është strehuar në një vend më të mbrojtur, duke shmangur të gjitha llojet e komunikimit dixhital dhe duke mbetur në kontakt të vazhdueshëm me rrethin e tij të ngushtë përmes ndërmjetësve fizikë.