Në politikë, legjitimiteti nuk është një certifikatë morale, por një mjet i përdorshëm që mund të shndërrohet në një formalitet kur fuqia e numrave e zëvendëson vullnetin e popullit. Në një vend multietnik si Maqedonia e Veriut, ku balancat etnike supozohet të përcaktojnë përfaqësimin, mekanizmat e drejtësisë politike janë bërë më shumë një zbukurim sesa një garanci. Ajo që po ndodh nuk është as pragmatizëm, as demokraci funksionale. Kjo është mbijetesa e të fortëve në një sistem ku ligjet shkruhen me logjikën e xhunglës dhe ku kodi moral i lojës politike vlen vetëm për ata që nuk kanë fuqi ta sfidojnë.

Përshkruar në gjuhën e logjikës së xhunglës, kjo politikë i ngjan fabulës kur një ditë, Luani, Dhelpra dhe Gomari vendosën të shkojnë së bashku për gjah. Pas një gjuetie të suksesshme, Luani i kërkoi Gomarit të ndante prenë në mënyrë të drejtë. Gomari, duke qenë i drejtë dhe i ndershëm, e ndau gjahun në tri pjesë të barabarta. Luani, i zemëruar nga ndarja e barabartë, menjëherë e sulmoi dhe e vrau Gomarin, duke treguar se në mbretërinë e forcës, drejtësia nuk ka shumë vlerë. Pastaj, Luani iu drejtua Dhelprës dhe i kërkoi që ajo të ndante prenë. Dhelpra, shumë më e zgjuar, mblodhi gjithë ushqimin para Luanit, duke lënë vetëm një copë të vogël për veten. I kënaqur me këtë “mençuri”, Luani e lavdëroi Dhelprën dhe e la të jetonte.

Marrëveshjet që dikur diktonin barazinë etnike janë zbehur në praktikë, duke u bërë hije e vetvetes. ASH-ja, e lodhur nga premtimet boshe dhe e vetëdijshme se drejtësia nuk është faktor vendimtar në këtë skemë, e braktisi pushtetin. Kjo nuk ishte një lëvizje idealiste, por një kalkulim i ftohtë, sepse në këtë sistem, ai që nuk ka forcën e mbijetesës, më mirë të largohet sesa të bëhet pre e një loje që nuk mund ta kontrollojë.

Në këtë mbretëri politike, dhelpra mbetet në pushtet jo sepse ka legjitimitet, por sepse e di se Luani kërkon gjithë prenë për vete dhe ajo duhet të ketë mençurinë t’i japë gjithçka, përveç një copë të vogël për mbijetesën e saj. Ky është rregulli i pashkruar i një skene politike ku morali është luks, drejtësia është një iluzion dhe forca është e vetmja garanci e qëndrueshme.

Ky nuk është më një sistem ku ideali e drejton lojën, por një ekuilibër ku mbijetesa ka zëvendësuar çdo normë tjetër. Dhe derisa ky model të rrëzohet, do të mbijetojnë vetëm ata që e kuptojnë rregullin e pashkruar: në një pushtet pa legjitimitet, luanët marrin gjithçka, dhelprat lëvizin me kujdes dhe gomarët e ndershëm përfundojnë të flijuar.

Analizë për Kosova Free Voice Agency- KFVA, nën autorësinë e ekspertit të politikës dhe marrëdhënieve ndërkombëtare nga Maqedonia e Veriut, G.A.